|
Ceremoniały myśliwskie obowiązujące i stosowane w Elbląskim Okręgu Łowieckim:
CEREMONIAŁ SZTANDAROWY POLSKIEGO ZWIĄZKU ŁOWIECKIEGO  Sztandar łowiecki jest symbolem Polskiego Związku Łowieckiego oraz zrzeszonych w nim kół łowieckich i myśliwych. Stanowi najgodniejszy znak duchowej więzi, jedności i prawości polskiego łowiectwa, prezentowany w najważniejszych momentach i wydarzeniach w życiu Polskiego Związku Łowieckiego oraz w wystąpieniach zewnętrznych. Jest zarazem symbolem zbiorowej i osobistej godności polskich myśliwych. Poprzez swą symbolikę wyraża szczytne wartości duchowe, ideowe i moralne polskiego łowiectwa, jego wielowiekowe tradycje oraz współczesne cele naszego zrzeszenia. Symbolika ta i płynące z niej przesłania zobowiązują nas do poszanowania przyrody i etycznego wypełniania myśliwskich powinności. Dlatego sztandarom powinniśmy okazywać należny honor i szacunek w każdej sytuacji - podczas oficjalnych prezentacji, a także podczas transportu i przechowywania. Sztandar mogą posiadać:
1) Polski Związek Łowiecki - na szczeblu centralnym, jako zrzeszenie myśliwych i kół łowieckich.
2) Okręgi PZŁ - jako okręgowe organy zrzeszenia.
3) Koła Łowieckie - jako osoby prawne i podstawowe ogniwa organizacyjne PZŁ.
4) Kluby specjalistyczne PZŁ.
Podstawę prawną do posiadania i używania sztandaru stanowi Statut Polskiego Związku Łowieckiego.
SZTANDAR OKRĘGOWY PZŁ
1. Okręg PZŁ zrzesza koła łowieckie mające siedzibę w granicach administracyjnych okręgu. Sztandar okręgu PZŁ powinien nawiązywać symboliką do tradycji i historii łowiectwa na ziemiach regionu tworzącego okręg. Powinien brać udział w łowieckich uroczystościach okręgowych i centralnych, a także, w razie potrzeby, w uroczystościach państwowych, samorządowych i kościelnych.
2. O fundacji sztandaru decyduje Okręgowa Rada Łowiecka, która powołuje Komitet Fundacyjny Sztandaru oraz określa zasady jego funkcjonowania i opracowania projektu sztandaru. Sztandar przekazuje Okręgowi Prezes Naczelnej Rady Łowieckiej lub Łowczy Krajowy, względnie inny upoważniony członek Naczelnej Rady Łowieckiej lub Zarządu Głównego PZŁ.
3. Przekazanie następuje podczas szczególnej uroczystości. Sztandar jest przechowywany w siedzibie Zarządu Okręgowego lub w sali tradycji okręgu.
SZTANDAR KOŁA ŁOWIECKIEGO
1. Ranga i znaczenie sztandaru wymaga, aby koło łowieckie ubiegające się o posiadanie sztandaru posiadało dorobek co najmniej 10 lat nienagannej działalności organizacyjnej oraz wykazywało się poszanowaniem tradycji i etyki łowieckiej.
2. Koło łowieckie podejmuje poprzez Walne Zgromadzenie Członków uchwałę o fundacji sztandaru. W sprawie podjętej uchwały powinna być zasięgnięta opinia Okręgowej Rady Łowieckiej i Zarządu Okręgowego PZŁ.
Procedura fundacji sztandaru powinna mieć następujący przebieg:
1) powołanie komitetu fundacyjnego,
2) powołanie rodziców chrzestnych sztandaru,
3) określenie terminów realizacji fundacji sztandaru,
4) przyjęcie propozycji projektu sztandaru i zaopiniowanie jego wzoru przez Zarząd Okręgowy,
5) wystąpienie do Okręgowej Rady Łowieckiej z prośbą o nadanie sztandaru i wystawienie aktu jego nadania,
6) określenie, w uzgodnieniu z Okręgową Radą Łowiecką, terminu przekazania sztandaru.
3. Przekazanie sztandaru kołu łowieckiemu powinno odbywać się uroczyście z udziałem sztandaru Okręgowej Rady Łowieckiej, sztandarów zaprzyjaźnionych kół łowieckich i organizacji współpracujących z kołem.
Sztandar prezesowi koła przekazuje najwyższy rangą przedstawiciel PZŁ lub Prezes Okręgowej Rady Łowieckiej, Łowczy Okręgowy lub inny upoważniony członek ORŁ lub ZO PZŁ. Uroczystość powinna być uświetniona
sygnałami i muzyką myśliwską.
UDZIAŁ SZTANDARU W UROCZYSTOŚCIACH
I SZTANDAR POLSKIEGO ZWIĄZKU ŁOWIECKIEGO
Polski Związek Łowiecki może prezentować swój sztandar podczas:
1) uroczystości przekazania sztandaru Okręgowi Polskiego Związku Łowieckiego,
2) krajowych zjazdów delegatów PZŁ,
3) uroczystości związanych z kultem św. Huberta,
4) przekazywania tytułu honorowym członkom PZŁ,
5) pogrzebu zasłużonych działaczy PZŁ,
6) uroczystości jubileuszowych PZŁ,
7) uroczystości, narodowych, (państwowych), samorządowych i religijnych (na zaproszenie organizatorów), jeżeli tego wymaga dobro PZŁ,
8) innych szczególnie ważnych wydarzeń dla PZŁ, na podstawie decyzji Prezesa NRŁ lub Łowczego Krajowego.
II SZTANDAR OKRĘGU PZŁ
Sztandar Okręgu Łowieckiego reprezentuje polskie łowiectwo tego okręgu na forum społecznym oraz myśliwskim w regionie i może być prezentowany podczas:
1) krajowych zjazdów delegatów PZŁ - na zaproszenie NRŁ,
2) okręgowych zjazdów delegatów PZŁ,
3) łowieckich uroczystości rocznicowych,
4) pogrzebu zasłużonych działaczy PZŁ,
5) uroczystości związanych z kultem św. Huberta,
6) wręczania na terenie okręgu odznaczeń łowieckich ogólnokrajowych i okręgowych,
7) przekazywania sztandaru kołom łowieckim,
8) uroczystości państwowych, samorządowych i religijnych (na zaproszenie), jeżeli tego wymaga dobro PZŁ,
9) innych, szczególnie ważnych wydarzeń dla PZŁ, zgodnie z decyzją Prezesa ORŁ lub Łowczego Okręgowego.
III SZTANDAR KOŁA ŁOWIECKIEGO
Sztandar koła łowieckiego jest wyrazem więzi braci myśliwskiej, a także uzewnętrznieniem szczytnych wartości i celów polskiego łowiectwa. Sztandar koła może brać udział w:
1) okręgowych zjazdach delegatów PZŁ, na zaproszenie ORŁ,
2) odznaczaniu koła odznaczeniami,
3) walnych zgromadzeniach koła,
4) uroczystościach rocznicowych w okręgu i w kole,
5) pogrzebie myśliwego,
6) uroczystościach związanych z kultem św. Huberta,
7) uroczystości ślubowania myśliwych,
8) uroczystościach państwowych, samorządowych, religijnych i innych uroczystościach regionalnych (na zaproszenie), jeżeli wymaga tego dobro PZŁ,
9) innych uroczystościach, wg decyzji zarządu koła, np. w otwarciach i zamknięciach wystaw łowieckich, festiwalach myśliwskich itp.
OPIS SZTANDARU
 1. Sztandar stanowi płat tkaniny o wymiarach zazwyczaj 100 x 100 cm, przymocowany do drzewca zakończonego grotem (głowicą sztandaru). Barwa tkaniny nie powinna nawiązywać do barw państwowych (biało - czerwonych). Celowym jest, aby lewy płat (rewers) był w kolorze zieleni (PANTONE 568C, 369C, 376C), na którym umieszcza się aktualny znak organizacyjny PZŁ. Kolorystyka i ornamenty prawego płata (awersu) są dowolne, przy czym powinny być na nich uwzględnione: nazwa i godło koła, motywy charakterystyczne dla koła, jego łowisk lub elementy regionalne, herby samorządów itp. Dobór motywów, ich układ i kolorystyka powinny nawiązywać do polskich lub regionalnych tradycji łowieckich przy równoczesnym odpowiednim wyrazie artystycznym. Na sztandarze koła łowieckiego nie mogą być umieszczane godło państwowe, ani symbole odznaczeń np. „Złomu" lub „Medalu św. Huberta", jeżeli koło nie jest do tego uprawnione. Do przydrzewcowej krawędzi płata powinny być przyszyte kółeczka mocujące go do drzewca. Pozostałe krawędzie powinny być obszyte frędzlami o długości 6-8 cm.
2. Drzewce o przekroju okrągłym lub ośmiokątnym składa się z dwóch części, łączonych gwintowanymi tulejami. Dolna część drzewca zakończona jest metalowym okuciem, zwanym „stopką". Płat do drzewca mocowany jest za pomocą pręta wsuwanego w śruby wkręcone w drzewce. Na pręt nasuwa się kółeczka metalowe przyszyte do płata. Na drzewcu mogą być umieszczone gwoździe pamiątkowe.
3. Głowica sztandaru (grot), nakręcana na drzewce, powinna być wykonana w formie czytelnego z obu stron odlewu emblematu PZŁ lub nawiązywać do symboliki historii łowiectwa, koła, regionu. Grotu nie może stanowić godło państwowe. W metalowej podstawie grotu może być schowek na akt fundacyjny sztandaru (pismo zawierające datę rozwinięcia, wykaz inicjatorów, projektantów, wykonawców, fundatorów, rodziców i innych osób). Wszystkie części metalowe płata i drzewca oraz gwoździe pamiątkowe, powinny być wykonane z niekorodującego metalu.
4. Pod grotem, na drzewcu można zamocować w zależności od okoliczności:
1) wstęgę orderową PZŁ o szerokości 3,5 cm i długości 90 cm, tworząc z niej kokardę o zwisających wzdłuż drzewca końcach, zakończonych frędzlami. Wstęga orderowa ma barwy wstęgi orderowej odznaczeń PZŁ,
2) czarną wstęgę żałobną, podobnie wiązaną o szerokości 9,5 cm i długości od 75 cm do 90 cm, zakładaną na uroczystości żałobne,
3) biało - czerwoną wstęgę o szerokości 9,5 cm długości 90 cm, zakładaną na uroczystości narodowe (państwowe),
4) długości wstęg podane są bez frędzli. Zaleca się aby długość szarf nie była większa od długości płata sztandaru.
5. Do zabezpieczenia sztandaru służy pokrowiec o formacie nieco większym od płata sztandaru wraz z frędzlami. Drzewce po rozkręceniu należy przechowywać w pokrowcu do tego celu przeznaczonym. Można, jako osłonę przed deszczem stosować folię ochronną.
6. Uzupełnienie sztandaru stanowią trzy szarfy dla członków pocztu o szerokości 10 cm i długości 2,15 m. Szarfy mają barwy wstęgi orderowej PZŁ i są zakończone frędzlami koloru złotego. Nosi się je z prawego barku do lewego boku, gdzie powinny być spięte rozetą z tego samego materiału co szarfy.
7. Za godne przechowywanie sztandaru odpowiada zarząd koła. Sztandar, ze względu na możliwość deformacji, najlepiej przechowywać rozwinięty w oszklonej gablocie.
POCZET SZTANDAROWY
1. Powierzenie zaszczytu noszenia lub asystowania sztandarowi jest wyrazem uznania dla myśliwego, jego postawy etycznej i zasług łowieckich. Do pocztu sztandarowego powołuje się myśliwych prawych i dobrze się prezentujących. Na przewodniczącego pocztu (zajmującego miejsce z prawej strony sztandaru) powołuje się osobę doświadczoną i znającą ceremoniał sztandarowy. Chorążym (sztandarowym) powinna być osoba silna i wytrzymała fizycznie. Trzeci członek pocztu stanowi asystę.
2. Wszyscy członkowie pocztu powinni występować w stroju organizacyjnym, w kapeluszu myśliwskim oraz w pełnej gali z odznaczeniami i kordelasem noszonym na rapciach, w białych rękawiczkach i z założonymi szarfami. Zimą dopuszcza się do stroju myśliwskiego płaszcz, będący elementem stroju organizacyjnego, lub kurtkę zimową koloru zielonego. Sztandarowy, jak i pozostali członkowie pocztu, powinni dobrze znać właściwe chwyty sztandaru i przyjmowane postawy.
CHWYTY I KOMENDY DLA POCZTU SZTANDAROWEGO
Poczet wykonuje chwyty sztandarem na wydawane przez prowadzącego uroczystość komendy, a w czasie ceremonii kościelnych i pogrzebowych samoistnie. Poczet sztandarowy obowiązują postawy:
1) Baczność (postawa zasadnicza),
2) Prezentuj,
3) Spocznij,
4) Na ramię,
5) Do nogi,
6) Salutowanie - w miejscu i w marszu.
Baczność - Chorąży trzyma sztandar postawiony na stopce, przy prawej nodze, na wysokości czubka buta. Drzewce przytrzymuje prawą ręką powyżej pasa, a łokieć tej ręki lekko przyciska do korpusu ciała. Lewa ręka opuszczona jest wzdłuż szwów spodni. Asysta stoi na baczność.
Prezentuj - chorąży z postawy „zasadniczej" podnosi prawą ręką sztandar do położenia pionowego przy prawym ramieniu (dłoń prawej ręki na wysokości barku), lewą ręką chwyta drzewce sztandaru tuż pod prawą ręką, którą później opuszcza na całą długość i obejmuje nią dolną część drzewca. Asysta przyjmuje postawę „baczność".
 Spocznij - chorąży trzyma sztandar przy prawej nodze. Lewa nogę stawia w pozycji spocznij. Asysta stoi na spocznij.
Na ramię - chorąży kładzie drzewce prawą ręką, pomagając sobie lewą, na prawe ramię i trzyma je pod kątem 45 stopni. Płat sztandaru musi być oddalony od barku przynajmniej na szerokość dłoni. Do nogi - z położenia „prezentuj" lub „na ramię" chorąży przenosi sztandar prawą ręką (przy pomocy lewej) do nogi, ustawiając stopkę przy czubku buta prawej nogi. Asysta stoi w pozycji „spocznij".
Salutowanie w miejscu - wykonuje się z postawy „prezentuj". Chorąży, w zależności od sytuacji, robi zwrot w prawo (w lewo) w skos z równoczesnym wysunięciem lewej nogi w przód na odległość jednej stopy i pochyla sztandar w przód pod kątem 45 stopni, przenosząc go następnie, po czasie salutowania, do pozycji „prezentuj". Salutowanie w miejscu i w marszu wykonuje się w momentach szczególnie podniosłych, np.: w trakcie grania hymnu, sygnałów myśliwskich „Pasowanie myśliwskie", „Darz Bór", odsłaniania pomników i tablic pamiątkowych, składania kwiatów i wieńców, czczenia zmarłych minutą ciszy, na komendy prowadzącego uroczystości oraz podczas uroczystości religijnych w momentach uzgodnionych z celebransem.
Salutowanie w marszu - w marszu salutuje się sztandarem przez opuszczenie go z położenia „na ramię" do położenia takiego jak „salutowanie w miejscu".
PRZEKAZANIE SZTANDARU KOŁU ŁOWIECKIEMU
1. Przekazanie, rozwinięcie i poświęcenie sztandaru łowieckiego jest aktem szczególnie uroczystym dla społeczności myśliwych. Przed przekazaniem i rozwinięciem sztandar nie może być używany publicznie. Uroczystość odbywa się w obecności myśliwych w strojach organizacyjnych PZŁ, przedstawicielach organów naczelnych i okręgowych, przy udziale zaprzyjaźnionych kół łowieckich i zaproszonych gości. Prestiżu ceremonii dodaje obecność pocztu sztandarowego Okręgowej Rady Łowieckiej i pocztów innych kół. Pożądany jest jak najliczniejszy udział publiczności. Przebiegiem uroczystości kieruje wyznaczona osoba (zwykle z grona zespołu fundacyjnego lub władz koła), która wydaje pocztowi komendy. Ceremonia przekazania sztandaru może odbywać się podczas uroczystości o charakterze świeckim lub religijnym, wówczas organizatorzy uzgadniają przebieg ceremoniału z celebransem, uwzględniając zapisy niniejszego regulaminu.
2. Uroczystość rozpoczyna sygnał myśliwski „Powitanie". Prowadzący wita zebranych, a następnie podaje komendę : „Sztandary - wprowadzić". W momencie wprowadzania i odprowadzania sztandarów wszyscy zajmują postawę stojącą, a sygnaliści grają zwykle: „Marsz św. Huberta". Jako ostatni wchodzą członkowie komitetu fundacyjnego, wnosząc nierozwinięty sztandar, który będzie przekazywany i układają go na przygotowanym stoliku przykrytym zielonym suknem.
3. Na rozpoczęcie ceremoniału sztandarowego sygnaliści grają sygnał: „Pasowanie myśliwskie".
4. Prowadzący lub rodzice chrzestni zwracają się do najwyższego rangą przedstawiciela PZŁ o przekazanie sztandaru. Ten odczytuje akt nadania, a następnie dokonuje przekazania sztandaru na ręce prezesa koła, który przyklęka na prawe kolano, ujmuje narożnik płata sztandaru i całuje go, po czym wstaje.
5. Przekazujący sztandar wygłasza sentencję:
"Przekazuję Wam sztandar (wymienia nazwę koła), jako symbol pięknych idei prawego łowiectwa oraz znak Waszej koleżeńskiej i organizacyjnej wspólnoty. Działając i polując pod nim, bądźcie wierni wyobrażeniom na tym sztandarze ujętym, kultywujcie najlepsze tradycje naszych przodków. Noście ten sztandar wysoko, doznajcie pod nim wiele myśliwskich satysfakcji i zadowolenia. Niech Wam święty Hubert i bór darzą !"
6. Przyjmujący prezentuje z obu stron płaty sztandaru, po czym zwraca się do stojącego obok pocztu sztandarowego: "Przekazuję pod Waszą straż i opiekę najcenniejszy symbol naszego koła. Strzeżcie go jak prawdziwego skarbu dla nas i dla potomnych".
7. Sztandarowy występuje do przodu, zatrzymuje się trzy kroki przed sztandarem i odpowiada: "Przyrzekamy go strzec". Następnie przyklęka na prawe kolano, całuje skraj sztandaru, wstaje, przejmuje sztandar, robi w tył zwrot i wstępuje na dotychczas zajmowane miejsce, przyjmując postawę zasadniczą.
8. Podczas uroczystości powinna być wyłożona Księga Pamiątkowa Sztandaru celem złożenia podpisów przez osoby wbijające gwoździe pamiątkowe.
9. Uroczystości przekazania i poświęcenia sztandaru może towarzyszyć akt odnowienia ślubowania myśliwskiego. Wówczas asystujący prezesowi myśliwi przyklękają na prawe kolano przy płacie sztandaru, wyciągają prawe ręce ze złożonymi dwoma palcami do ślubowania, dotykając nimi płatu sztandaru. Wszyscy pozostali członkowie koła, z prezesem włącznie, stojąc w postawie zasadniczej z dwoma palcami uniesionymi
do ślubowania, powtarzają za prezesem rotę ślubowania:
"Przyjmując ten sztandar, symbol prawego łowiectwa, ślubujemy uroczyście: przestrzegać sumiennie praw łowieckich, postępować zgodnie z zasadami etyki łowieckiej, zachowywać tradycje polskiego łowiectwa, chronić przyrodę ojczystą, dbać o dobre imię łowiectwa i godność polskiego myśliwego. Sygnaliści grają sygnał „Darz Bór".
10. Na zakończenie uroczystości prowadzący podaje komendę „Sztandary - odprowadzić". Podczas odprowadzania sztandarów sygnaliści grają marsz myśliwski (np. Marsz Św. Huberta), a na zakończenie uroczystości sygnał „Pożegnanie".
UROCZYSTOŚĆ POGRZEBOWA
1. Udział sztandaru w pogrzebie myśliwego jest ważną posługą o znaczeniu kulturowym, będącą zarazem elementem tradycji łowieckich. Posługa ta należna jest każdemu z myśliwych, a w przypadku zasłużonych działaczy właściwa jest również obecność sztandaru Okręgowej Rady Łowieckiej. W przypadku pogrzebów członków honorowych PZŁ, zasłużonych działaczy szczebla centralnego w uroczystości powinien brać udział sztandar PZŁ.
2. Podczas uroczystości pogrzebowych myśliwi, a zwłaszcza poczet sztandarowy, mówca żałobny, delegaci idący z wieńcami oraz niosący trumnę, powinni być ubrani w stroje organizacyjne lub ubiory wyjściowe, w miejscach kultu religijnego poczet staje za trumną lub urną zmarłego, przy mogile poczet ustawia się możliwie blisko trumny i przyjmuje postawę „zasadniczą". Podczas uroczystości pogrzebowej sygnał myśliwski należy grać po mowie pożegnalnej, przed złożeniem trumny lub urny do grobu. Zaleca się odegrać sygnał „Darz Bór", „Pożegnanie" lub „Koniec polowania". Przy składaniu trumny lub urny do grobu poczet przyjmuje postawę „prezentuj" i „salutowanie w miejscu". Po zakończeniu ceremonii sztandar zostaje odprowadzony.
INNE UROCZYSTOŚCI
Sztandar koła lub okręgowej rady łowieckiej może uczestniczyć także w innych uroczystościach państwowych, samorządowych, uroczystościach organizowanych przez PZŁ oraz może być wystawiany na ekspozycjach łowieckich, pod warunkiem zapewnienia jego należytej ochrony i poszanowania.
Kordelas myśliwski - ceremoniał nadawania i pasowania na Rycerza św. Huberta
Kordelas Myśliwski - rys historyczny
Kordelas to broń biała, czyli długi prosty lub zakrzywiony jedno lub dwusieczny nóż myśliwski do skłuwania upolowanej zwierzyny. Zajmuje on szczególne miejsce w historii łowiectwa. Od stuleci nierozerwalnie związany z myśliwskim rynsztunkiem, stoi na straży honoru braci rycerskiej św. Huberta. Kordelas został wynaleziony bardzo dawno temu. Właściwie funkcjonował od czasu, gdy zaczęto stosować narzędzia z żelaza. Właściwą formę przyjął w średniowieczu - jako mocny, długi nóż o wąskim, szpiczastym ostrzu, z solidną rękojeścią, służący do dobijania rannej zwierzyny. Myśliwy uzbrojony w kuszę czy też archaiczną broń palną, było tak aż do XIX wieku, nie miał innej możliwości uśmiercenia grubego zwierza jak tylko przez skłucie go kordelasem w serce.
Budowa kordelasa wg wzorca PZŁ
Głownia wykonana jest z wysokostopowej, nierdzewnej stali chromowej i zahartowana do min.50°HRc. Około 1/4 długości głowni w pobliżu jelca pozostaje nie zahartowana w celu ułatwienia wygrawerowania dedykacji, monogramu itp. Rękojeść wykonana jest zasadniczo z drewna akacjowego. Głowica w kształcie głowy orła, jelec - orlich szponów, hak pochwy - ogona orła - nadają kordelasowi narodowy charakter. Głowica rękojeści, jelec, hak i okucia pochwy wykonane są z mosiądzu. Szkielet pochwy wykonany jest ze stali i obciągnięty brązową skórą. W pochwie osadzone są dwie płaskie sprężyny, które utrzymują głownię.
Masy i wymiary:
Długość głowni:
25 cm
Szerokość głowni:
2,4 cm
Grubość głowni:
4,6 - 4,4 mm
Długość kordelasa w pochwie: - ca 39 cm
Ciężar kordelasa: 0,5 kg
Ciężar kordelasa w pochwie: 0,65 kg
Nadanie „Honorowego Kordelasa Myśliwskiego” to powrót do tradycji łowiectwa, powód do chwały i dumy. To nawiązanie do tradycji rycerskich jakie powinny przyświecać myśliwym.
CEREMONIAŁ wręczania honorowych kordelasów myśliwskich Opracowanie kol.kol.: Bolesław Szatrański, Andrzej Czapliński - Komisja Kultury Łowieckiej Elbląskiej Okręgowej Rady Łowieckiej przyjęty przez Zarząd Okręgowy PZŁ w Elblągu w 2012 r., następnie zatwierdzony przez EORŁ. 1. Kordelas nosi się przy myśliwskim ubiorze wyjściowym - mundurze galowym, na szczególnie uroczyste okazje.
2. Kordelas przypina się do munduru, w ozdobnym pochwie, zawieszonej na skórzanej żabce, przy lewym boku w ten sposób, by rękojeść pokrywała dolną część poły kurtki, a jelec był na wysokości dolnej krawędzi poły. 3. Wzór rękojeści kordelasa (materiał - zrzut poroża, drewno, kolorowy metal) oraz kolor i ozdoby pochwy winne być wykonane jednolicie dla całego Koła Łowieckiego. Preferowany wzór zatwierdzony przez Naczelną Radę Łowiecką w 1983 r.
4. Przywilej noszenia kordelasa należy do tych myśliwych, którzy byli pasowani, po upolowaniu grubego zwierza. Uprawnionymi do noszenia kordelasa są także myśliwi, po ukończonym szkoleniu, zdaniu egzaminu i pasowaniu na selekcjonera zwierzyny płowej.
Przygotowanie do uroczystości:
- na scenie na której odbędzie się ceremoniał, należy ustawić stolik, na którym zostają ułożone wręczane kordelasy. Na deskach sceny (na placu przed wiatą, itp.) ułożyć skóry dzika lub jelenia, w ilości zależnej od liczby wręczeń.
- myśliwi, którzy otrzymają kordelasy -"Pasowani", wcześniej przypinają sobie puste żabki, do lewego boku.
- do pomocy Pasującemu, przedstawicielowi władz PZŁ, znajduje się również asystent / może to być członek koła łowieckiego.
- Pasującym może być tylko osoba pasowana, będąca już Rycerzem św. Huberta. Pasujący występuje z przypiętym, własnym kordelasem. Asystent dobrze jak też jest Rycerzem św. Huberta.
- po obu bokach sceny, dla podkreślenia szczególnie uroczystego charakteru wydarzenia, mogą siedzieć dwa, dobrze ułożone psy myśliwskie, najlepiej wraz z przewodnikami lub sokolnicy z ptakami łowczymi. Na scenie znajdują się także sygnaliści myśliwscy.
- obecny poczet sztandarowy "Salutuje" podczas pasowania lub nadawania Honorowych Kordelasów.
- przed pasowaniem członek Komisji Kultury EORŁ lub inny członek władz PZŁ wygłasza uroczystą Laudację, w której musi być zawarta informacja
o kordelasie, jego roli w łowiectwie, symbolice i przeznaczeniu.
CEREMONIAŁ PASOWANIA NA RYCERZA ŚW. HUBERTA
Przebieg uroczystości: - Wygłoszenie Laudacji - Asystent wywołuje imiennie myśliwych "Proszony do pasowania" - sygnał: "Pasowanie" - Pasowany/wani przyklękają na lewe kolano na skórze, - Pasujący - przedstawiciel władz PZŁ lub Koła - wyjmuje kordelas z pochwy, uderza myśliwego klingą kordelasa po lewym ramieniu ze słowami: "Pasuję Cię na Rycerza św. Huberta". Pasowany odpowiada : "Na chwalę polskiego łowiectwa"
Pasujący - życzy: "Niech Ci bór darzy" - sygnalista gra sygnał: "Darz Bór"
Pasowany wstaje, odbiera z rąk pasującego, wręczony mu (rękojeścią) kordelas i wkłada go do nożenia (pochwy), a następnie do żabki. Jeżeli pasowanie odbywa się grupowo - sygnały grane są po każdej grupie, po wręczeniu kordelasa ostatniemu z tej grupy.
 Myśliwemu może być wielokrotnie nadawny "Honorowy Kordela" (np. Koła, ORŁ, itp.) W przypadku, kiedy myśliwemu wręczane zostają kolejne kordelasy, odstępujemy od pasowania na Rycerza św. Huberta" (odbywa się tylko jeden raz) i stosujemy ceremoniał "Nadawania Honorowego Kordelasa".
CEREMONIAŁ NADAWANIA "HONOROWEGO KORDELASA"
Uhonorowany myśliwy podczas ceremoniału występuje z kordelasem, którym był wcześniej pasowany na Rycerza św. Huberta. Krótką laudację wygłasza asystent pasującego tzn. wyszczególnia zasługi, za które uhonorowany otrzymuje "Honorowy Kordelas" - sygnalista gra sygnał: "Pasowanie". Wywołany przez asystenta pasującego Rycerz św. Huberta, kol. (imię) proszony do uhonorowania" wy podchodzi i klęka na lewym kolanie na skórze. Ceremoniał taki sam jak przy Pasowaniu na Rycerza św. Huberta z tym że, Pasujący wypowiada formułę: "Kolego (imię), Rycerzu św. Huberta nadaję Ci "Honorowy Kordelas" w uznaniu zasług dla (wymienia nazwę koła, Okręgowej Rady Łowieckiej, itp.) i następnie podaje oburącz kordelas w pochwie lub ozdobnym pudełku uhonorowanemu, bez uderzania Go kordelasem w ramię. Uhonorowany odpowiada "Na chwałę polskiego łowiectwa". Pasujący - życzy: "Niech Ci Bór Darzy". Sygnalista gra sygnał: "Darz Bór". Uhonorowany wstaje.
Przykładowa Laudacja
Szanowne Koleżanki, Szanowni Koledzy, Szanowni Państwo !!! Za chwilę będziecie mogli uczestniczyć w ceremoniale nawiązującym do tradycji i historii łowiectwa. Mowa tutaj o nadaniu Honorowych Kordelasów i pasowaniu na Rycerza św. Huberta. Zwyczaj ten nawiązuje do zasad rycerskich a kordelas pełni tutaj rolę miecza. Dlatego nazywamy go mieczem św. Huberta, a pasowanych Kolegów - Rycerzami św. Huberta. Tak jak dawnych rycerzy obowiązywały zasady, tak i myśliwi winni kierować się szczególnymi zasadami, swoistym kodeksem etycznym w obchodzeniu się ze zwierzyną i przyrodą.
Kordelas myśliwski towarzyszy łowcy od zawsze. Swoją formę, czyli długiego, jedno lub dwusiecznego noża, przyjął w wieku XII. Dawnym łowcom służył do dokłuwania zranionej zwierzyny. W dobie polowania z oszczepem, łukiem, kuszą czy pierwotną bronią palną służył do skrócenia męki zwierzyny. Długość klingi zmieniała się wraz ze zmianą rodzaju zwierza, na którego polowano. Początkowo było to 50 - 60 cm, obecnie 23-25 centymetrów. Od XVI wieku kordelas był bardzo ceniony przez myśliwych. Chętnie się nimi obdarowywano, a niektóre z nich to prawdziwe dzieła sztuki jubilerskiej. Swoją użytkową rolę pełnił aż do przełomu XIX i XX wieku.
Dzisiejszy kordelas myśliwski to biała broń, która pełni bardziej funkcję paradną i symboliczną. Noszony jest przy szczególnie uroczystych okazjach przy stroju myśliwskim. W 1983 r. Naczelna Rada Łowiecka uznała kordelas myśliwski jako element munduru myśliwskiego. Zastosowanie obecnego kordelasa jest wszechstronne tak przy rytuałach myśliwskich jak i przy skłuwaniu zwierza.
Jedynie myśliwy pasowany ma prawo noszenia kordelasa. To kolejna pozostałość po rycerskim rodowodzie tradycji myśliwskiego pasowania. Kordelas pełni tu rolę miecza - oręża, który wraz z pasem i ostrogami był materialnym potwierdzeniem przynależności do kasty rycerzy. Zwyczajowo również tylko pasowany myśliwy może występować w poczcie sztandarowym, czy to w roli chorążego, czy przybocznego. Utarło się, by jedynie pasowanym myśliwym powierzać obowiązek opiekuna nad stażystą w kole łowieckim.
Kordelasem umaczanym w farbie grubego zwierza nie wolno kroić kiełbasy, robić nim kanapki czy otwierać konserwy. Jeśli nie będzie on w użyciu, broń ta powinna wisieć na godnym miejscu, obok rosoch łosia, wieńca jelenia lub oręża dzika. Noszona przy pasie zawsze dodaje powagi swojemu właścicielowi, niczym miecz u boku szlachetnego rycerza.
Za chwilę będą pasowani szczególnie zasłużeni myśliwi, etyczni i godni miana Rycerza św. Huberta. Uhonorowanie kordelasem to ogromny zaszczyt i uznanie wśród braci myśliwskiej. Ceremoniał nadawania i pasowania jest przyjęty przez Elbląską Okręgową Radę Łowiecką i obowiązuje w Elbląskim Okręgu PZŁ.
Powyższy tekst to tylko przykład. Laudację można modyfikować w zależności od potrzeby i fantazji wygłaszającego Laudację. Zawsze musi w niej jednak być odrobina historii, wyjaśnienie pojęcia kordelas, jego znaczenia i symboliki. Przy wręczaniu Honorowych Kordelasów wydaje się celowym wręczenie "Aktu nadania" w formie dyplomu formatu A4, w twardych okładkach z logo koła. W bogatszej wersji można "Akt nadania" wydrukować laserowo na drewnianej podkładce. Ceremoniał pasowania na selekcjonera zwierzyny płowej W Elbląskim Okręgu Łowieckim dużą wagę przykłada się tradycji i ceremoniału myśliwskiego. Obok wszystkich, przyjętych w PZŁ, tradycyjnych obrzędów typu: ślubowanie myśliwskie, chrzest myśliwski, pasowanie na myśliwego kultywuje się ceremoniał związany ze zdobyciem uprawnień selekcjonera zwierzyny płowej. Mamy własny, opracowany przez kolegów: Bolesława Szatrańskiego i Stanisława Łagę "Ceremoniał pasowania na selekcjonera zwierzyny płowej".
Ceremoniał pasowania na selekcjonera zwierzyny płowej
Przygotowanie do ceremoniału:
a) ślubowanie i pasowanie, jeśli tylko to możliwe, powinno odbyć się w kniei;
b) sztafaż:
- strój organizacyjny uczestników,
- sygnaliści bądź sygnalista ze znajomością sygnałów myśliwskich,
- skóra jelenia - ewentualnie skóra z sarny, dzika, itp. - zapewnia Zarząd Okręgowy,
- sztandar EORŁ na stojaku bądź cały poczet sztandarowy,
- kordelas i róg - zapewnia Zarząd Okręgowy PZŁ,
- napój "korzenny" - Zarząd Okręgowy PZŁ wspólnie z samorządem kursu dla selekcjonerów,
- zaświadczenia, pamiątki, dyplomy z odbytego kursu - Zarząd Okręgowy PZŁ.
1. Scenariusz ceremoniału ślubowania na selekcjonera zwierzyny płowej:
1.1. Sygnaliści bądź sygnalista gra sygnał "Powitanie".
1.2. Łowczy Okręgowy w obecności kierownika kursu oznajmia zakończenie kursu.
1.2. Ceremoniał ślubowania prowadzi Łowczy Okręgowy. Sygnaliści grają sygnał "Pasowanie", w terenie zdejmujemy kapelusze, na sali wszyscy stoją.
1.3. Łowczy Okręgowy czyta tekst "Roty", kursanci powtarzają.
Rota ślubowania selekcjonera
Wchodząc do grona selekcjonerów jako myśliwy,
przed którym otwiera się pełnia przeżyć łowieckich,
przyrzekam uroczyście:
przestrzegać i zachowywać literę i ducha prawa łowieckiego,
być zawsze etycznym w stosunku do towarzyszy łowów,
wszelkich pomocników i przede wszystkim,
wobec zwierzyny, na którą będę polować.
Za najwyższy obowiązek uważać będę zawsze pracę,
związaną z hodowlą i ochroną zwierzyny.
Pielęgnować, szanować i wzbogacać,
przekazaną przez przodków,
tradycję prawidłowego myślistwa.
Stać na straży dobrego imienia polskiego łowiectwa
i postawą swą nie przynosić ujmy
Polskiemu Związkowi Łowieckiemu.
" P R Z Y R Z E K A M "
 2. Pasowanie na selekcjonera zwierzyny płowej prowadzi Łowczy Okręgowy lub inny członek Zarządu Okręgowego PZŁ. 2.1. Kursanci ustawieni na zbiórce w kniei lub sali w rzędach. Ustawieni alfabetycznie, na czele prymusi. 2.2. Łowczy wywołuje po dwóch myśliwych. 2.3. Wywołani adepci podchodzą i klękają na lewe kolano na skórze. W kniei, gdy myśliwy posiada przy sobie broń - stawia ją przy lewym boku, trzymając w lewej ręce, z kolbą na ziemi, ( jeśli rzecz odbywa się w kniei i przy udziale opiekunów - ci uczestniczą czynnie w pasowaniu stając za lewym barkiem adepta i kładąc mu na tym barku prawą dłoń lub kordelas).
2.4. Pasuje Prezes EORŁ - uderzając kordelasem w prawe ramię, ze słowami: "W imieniu Elbląskiej Okręgowej Rady Łowieckiej pasuję Cię (kolegę) na selekcjonera zwierzyny płowej".2.5. Pasowany wstaje. Gratulacje prezesa EORŁ. Sygnalista gra sygnał "Apel na łowy"2.6. Pasowany podchodzi do rogu myśliwskiego i "duszkiem" wypija przygotowany napitek - strzepując ostatnią kroplę -"Dla Boru". 2.7. Wręczenie zaświadczeń z odbytego szkolenia. 2.7. Przemówienia końcowe, gratulacje, podziękowanie kursantów. 2.8. Sygnał "Darz Bór".2.9. Jeżeli ceremonię kończy wspólny obiad lub ognisko - sygnał "Posiłek". |
